Blue-green visions

Όψεις - Χρώματα - Τόνοι

Εποχές - Διαθέσεις - Συναισθήματα Σκέψεις - Αναμνήσεις - Όνειρα

Πραγματικότητα - Μεταμορφώσεις - Αναδημιουργία

Στη Βενετσιάνικη, Βυζαντινή και νεώτερη Βόνιτσα

      Το Βενετσιάνικο κάστρο της Βόνιτσας κτίστηκε στα τέλη του 11ου αι. από τους Βενετούς, με την άδεια των βυζαντινών αυτοκρατόρων Κομνηνών. Χαρακτηρισμένο από το 1922 ως "προέχον βυζαντινόν μνημείον", προσφέρει μια πανοραμική άποψη της πόλης.  

     Εκτός από το κάστρο, σπουδαία μνημεία της πόλης που πρέπει να δει ο επισκέπτης, είναι οι Παλαιοχριστιανικές, Βυζαντινές και Μεταβυζαντινές εκκλησίες της, οι περισσότερες από τις οποίες είναι ρυθμού Βασιλικής ή σταυροειδούς μετά τρούλου, όπως ο ναός  Κοιμήσεως της Θεοτόκου του κάστρου. 

     Για τη συνέχεια, ας περιηγηθούμε στα γραφικά δρομάκια που οδηγούν στο κέντρο της πόλης και στο λιμάνι.

     Όλα τα προηγούμενα μπορεί κάποιος να τα βρει και σε άλλες ιστοσελίδες, όχι όμως κι αυτές τις πολύ μεγάλων διαστάσεων (μεγέθους ταψιού) σφηκοφωλιές(!), που συνάντησα στο κάστρο και φρόντισα να τις αποθανατίσω.

Φύση και Τέχνη

    Το τοπίο είναι από τα πιο αγαπημένα εικονογραφικά θέματα για τους καλλιτέχνες όλων των εποχών και τεχνοτροπιών: από τις τοιχογραφίες των μινωικών ανακτόρων και την Νατουραλιστική τάση "αντιγραφής" της φύσης, έως τα αφαιρετικά κυβιστικά, φουτουριστικά και σουρεαλιστικά τοπία του 20ου αι.  Η Τέχνη, λοιπόν, θά λεγε κανείς πως έχει επιδοθεί σε μια διαχρονική άμιλλα με τη Φύση, κάτι που μου υπενθύμισε η χθεσινή επίσκεψή μου στο "Καρνάγιο" (στη γέφυρα Άρτας): η πολύ καλή τοιχογραφία του "Kola", μου έφερε στο νου μια άλλη εικόνα, καμωμένη από την παλέτα της φύσης, την οποία  είχα αντικρίσει στο δρόμο Άρτας-Κορωνησίας.      

H Paramount Ρictures στον... Αμμότοπο

   Αποκάλυψη! Η Paramount Pictures, η μεγάλη εταιρεία παραγωγής κινηματογραφικών ταινιών δεν είναι Αμερικανική, αλλά... Ελληνική! Έπονται και αποδείξεις: το χιονισμένο βουνό που απεικονίζεται στο λογότυπό της, δεν είναι άλλο από μια κορυφή του Ξηροβουνίου, πάνω από τον Αμμότοπο Άρτας! (βέβαια κάτι... λείπει, αλλά Ιούλιο μήνα πού να τα βρεις τα χιόνια;)

Στο δρόμο του νερού

     Νεροτριβή και νερόμυλος: λέξεις και εικόνες -σχεδόν- άγνωστες στους νεότερους. Το νερό αφού έθεσε σε κίνηση τις βαριές μυλόπετρες που αλέθουν τα σιτηρά, κυλάει ήρεμα κάτω από τον μύλο. Πιο πέρα στην νεροτριβή, έχοντας διοχετευτεί με δύναμη στη στενή χοάνη, έπλυνε πεντακάθαρα τα χοντρόρουχα στον στρόβιλο που δημιουργήθηκε. Ο δρόμος του νερού τώρα γίνεται πιο ήσυχος, λες κι απόκαμε από τις προηγούμενες κοπιαστικές δραστηριότητές του. Κι αν σκύψεις να αφουγκραστείς το κελάρυσμά του στο αυλάκι, θα σε νανουρίσει διηγώντας σου ιστορίες και θρύλους για νεράϊδες του νερού, που μάγευαν τους ανθρώπους με την ομορφιά και με το τραγούδι τους, για δράκους που έκλειναν ή έπιναν το νερό και παλικάρια που στέφονταν νικητές στη μάχη με τους δράκους και προσέφεραν πάλι το πολύτιμο υγρό δώρο στους ανθρώπους. Κι από πάνω τα σκιερά πλατάνια παρέχουν αφειδώς τη δροσιά τους και με το θρόισμα των φύλλων τους συνοδεύουν το μουρμούρισμα του νερού, συνθέτοντας ένα τραγούδι:  

   "όλα πάνε και γυρίζουν, όλα κάποτε σωπαίνουν, 

ένα μόνο δε γυρίζει, ένα μόνο δε σωπαίνει,

                                        το ποτάμι, το ποτάμι"     (Νϊκος Κανάκης : Το ποτάμι)

Επίδοξος ... van Gogh

    Τον Σεπτέμβριο του 1888 ο Vincent van Gogh φιλοτεχνούσε στην Arles της Γαλλίας έναν από τους πιο γνωστούς πίνακές του, το Café Terrace at night (ή Café Terrace on the Place du Forum). Λίγο αργότερα, σε μια επιστολή προς την αδελφή του, περιέγραφε με λόγια το τοπίο που είχε απεικονίσει: "κάποιοι άνθρωποι πίνουν στην αυλή. Ένα μεγάλο κίτρινο φανάρι φωτίζει το αίθριο, την πρόσοψη, το πεζοδρόμιο και ρίχνει φως στις πλάκες του δρόμου, που παίρνουν έναν τόνο ροζ-βιολετί... κάτω από ένα καταγάλανο ουρανό σπαρμένο από αστέρια...".

     Τα λόγια αυτά θυμήθηκα χθες, όταν αντίκρυσα το διπλανό νυκτερινό καλοκαιρινό τοπίο: ένα υπαίθριο καφέ, πλημμυρισμένο από φώτα και χρώματα που παρέπεμπαν σ' εκείνον τον πίνακα. Και τότε αισθάνθηκα το... καλλιτεχνικό κάλεσμα να μιμηθώ (θου Κύριε!) τον διάσημο Ολλανδό ζωγράφο κι -ίσως- να... κλέψω λίγη από τη δόξα του!

Λουλούδια στο ηλιόγερμα

    Στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, κοντά στις πολύβουες λεωφόρους της,  ένα σπίτι επιμένει να ζει σε μια άλλη εποχή, απολαμβάνοντας την μακαριότητά του.  Και στην αυλή του φώλιασε ένας υβίσκος, που δένει τόσο αρμονικά με τον περιβάλλοντα χώρο, ώστε τα λουλούδια του σμίγουν μ΄ εκείνα της γύψινης διακόσμησης του κτιρίου. Κι αυτά, από σεβασμό προς την αρμονία και προσπαθώντας ν' ανταγωνιστούν σε ομορφιά τα φυσικά λουλούδια, αποφάσισαν να απαρνηθούν το άσπιλο λευκό τους χρώμα και να τυλιχτούν  στους ρόδινους τόνους του ηλιογέρματος.

Ένα νησιώτικο χωριό "στο πιάτο μας"

     Σε κάποιο από τα τόσο πολλά και τόσο όμορφα νησιά του Αιγαίου πελάγους. Η ταβέρνα αυτή, όπου στάθηκα και γεύτηκα τις γαστριμαργικές ιδέες και γνώσεις του ιδιοκτήτη-σεφ, προσελκύει τα βλέμματα των τουριστών με την ευρηματική ανάγλυφη διακόσμηση του τοίχου: ένα τυπικό νησιώτικο χωριό σε μικρογραφία, με τα σπιτάκια, τον ανεμόμυλο και τα λιθόστρωτα δρομάκια που καταλήγουν σε σκαλάκια και αυλές. Όλο το νησί "στο πιάτο μας", για να... αδειάζουμε με περισσότερη όρεξη τα δικά μας πιάτα!  

Μοιραίοι!

...Έτσι στη σκότεινη ταβέρνα
πίνουμε πάντα μας σκυφτοί.
Σαν τα σκουλήκια, κάθε φτέρνα
όπου μας έβρει μας πατεί.
Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα,
προσμένουμε, ίσως, κάποιο θάμα!"

                                                 Κώστας Βάρναλης: "Οι μοιραίοι"  (από τα Ποιητικά, 1956) 

Πολύτιμος και πολυσήμαντος πολιτισμός

     Αναμφισβήτητα υπάρχουν μεγάλες διαφορές στη νοοτροπία των λαών, ακόμα και των πιο κοντινών γεωγραφικά, κάτι που επιβεβαιώνεται από τη μελέτη της παρακάτω περίπτωσης.

    Η Biblioteca Salaborsa στην Bologna χρησιμοποίησε τη διπλανή αφίσα σε μια προσπάθεια προώθησης της -ήδη ευρείας- φιλαναγνωσίας των πολιτών. Στη βιβλιοθήκη, στο σχολείο, στο πάρκο, στην αίθουσα αναμονής του ιατρείου, στο τρένο, στη στάση του λεωφορείου, οι πολίτες της γείτονος χώρας δεν παύουν να αποδεικνύουν (όχι να επιδεικνύουν) πόσο είναι μυημένοι στην συνειδητή προσφυγή στην ανάγνωση ως εκούσια, εσωτερική αναγκαιότητα κι όχι ως ακούσια, βαρετή  υποχρέωση για "ένα πασάλειμμα" πριν τις εξετάσεις. Ανάγνωση ως μέσο συνδιαλλαγής με τον συγγραφέα κι αποδοχής προς κριτικό έλεγχο όσων εκείνος καταθέτει στις σελίδες του έργου του.  Το βιβλίο είναι πολύτιμη συντροφιά για όλους, κάτι που αποδεικνύεται από τον τεράστιο αριθμό εντύπων (όχι μόνο περιοδικών-εφημερίδων) που κυκλοφορούν. Ναι, λοιπόν, ακόμα κι οι μαϊμούδες μπορούν και πρέπει να μάθουν να διαβάζουν!

    Υπάρχει άραγε κάτι ανάλογο στη χώρα μας;
    Και βέβαια! Παρά το ότι το διαψεύδει ο επιστημονικός κλάδος της Βιογεωγραφίας, στην Ελλάδα "μαϊμούδες υπάρχουν!" (όχι, δεν "ακολουθεί πολιτική διαφήμιση") και προσποιούνται πως διαβάζουν.
    Τί να κάνουμε; Όλα είναι θέμα παιδείας, θέμα πολιτισμού, θέμα του πώς κατανοούμε την ίδια την έννοια του πολιτισμού! Σπεύδω, δε, να σημειώσω πως η έννοιά του  παρουσιάζει -ειδικά για την ελληνική γλώσσα- σημεία πολλαπλής ερμηνείας και παρερμηνείας: ο όρος, τον οποίο εισήγαγε τον 18ο αι. ο Αδαμάντιος Κοραής, ως αντιστοιχο του γαλλικού civilisation, συγχέεται με την έννοια του culture και αναφέρεται στο σύνολο των τεχνικών και πνευματικών επιτευγμάτων του ανθρώπου.
    Για να προσεγγίσουμε καλύτερα τον πολυσήμαντο όρο, ας κάνουμε έναν καλοκαιρινό περίπατο στα ορεινά χωριά της Άρτας. Ανάμεσα στις διάφορες "πολιτιστικές" -κατ΄ ευφημισμόν- εκδηλώσεις, που διοργανώνουν οι εδώ "πολιτιστικοί" σύλλογοι, διακριτή θέση κατέχει η "γιορτή προβατίνας!" (ας μου επιτραπεί να μην κατονομάσω το χωριό στο οποίο αναφέρομαι). Προτείνεται, μάλιστα, ως... αξιοθέατο, λειτουργώντας ως μέσο τουριστικής προ(σ)βολής.
    Ερώτημα: ποιός γιορτάζει και γιατί; Το σουβλισμένο τετράποδο; Μάλλον όχι, αν κρίνω από τα αναμμένα κάρβουνα, πάνω στα οποία περιστρέφεται (αλήθεια τί μέγα τεχνικό επίτευγμα το σφάξιμο μιας προβατίνας, όσο και το πνευματικό εύρημα του σουβλίσματος και ψησίματός της!...) Πολιτισμός!!  Έχουν τώρα να μας πούνε κάτι οι Μπολονέζοι;

     Έχουν! Στην κεντρική διαφημιστική αφίσα των καλοκαιρινών πολιτιστικών εκδηλώσεων του Δήμου της Bologna, ποζάρει ένα πρόβατο, του οποίου η χαρακτηριστική φωνή "be" δεν είναι άλλη από το παιγνιώδες αρκτικόλεξο "Bologna Estate".  Προτρέπονται μάλιστα οι πολίτες να παρακολουθήσουν τις πολλές, ποικίλες και πολύ ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις, "ακολουθώντας το πρόβατο" : "Da Giugno a Settembre, in Estate, segui la pecora!"  

   Συμπέεερασμα: 1."άλλος έχει το όνομα κι άλλος έχει τη χάρη!"
2. πόσο πολύτιμο κεφάλαιο είναι ο πολιτισμός! 

Un espresso per favore!

      Σε ένα από τα "Cafe" της Piazza San Marco, γνωστό για το υψηλό επίπεδο υπηρεσιών που προσφέρει. "Ε! για ποιά εξυπηρέτηση μιλάτε; Πού είναι ο σερβιτόρος; Έχω παραγγείλει έναν espresso εδώ και δέκα λεπτά κι ακόμα τίποτε!"

Παράθυρο στον κόσμο των παραμυθιών

   Στη Βενετία, την πόλη που καταφέρνει να ζει στον κόσμο της χιλιετούς περιόδου ακμής της  "Serenissima Repubblica". Όλα εδώ αποπνέουν μια αίσθηση μυθικής ομορφιάς και μεγαλοπρέπειας.

   Κι όλα τόσο ζωντανά: σε κάθε γωνιά, σε κάθε κανάλι νομίζεις πως θα συναντήσεις κάποιον Δόγη... 
   Να ένας, εκεί στο παράθυρο δεξιά!
   Μα ...αυτός είναι ο Pinocchio!
    Ένα παράθυρο βγαλμένο από τον κόσμο των παραμυθιών, διακοσμημένο με φαντασία και γούστο, για κάποιο παιδί ή  κάποιον τυχερό ενήλικα που έχει κατορθώσει να φυλάξει αναλλοίωτο κάτι παιδιάστικο στην ψυχή του. Ένα παράθυρο για όποιον μπορεί ακόμα να παίζει με τη χρωματιστή φτερωτή στο πρώτο φύσημα του ανέμου κι από κει να ξεπηδούνε παραμύθια με νεράιδες, πριγκιπόπουλα και ξωτικά... 

Nubi ardenti del Mare Adriatico

    Ταξιδεύοντας για την Ιταλία. Δεν ξέρω αν είναι η αυξημένη θερμοκρασία ή ο "διακαής" πόθος μου να βρεθώ ξανά στη δυτικά της Αδριατικής, που έκανε τα σύννεφα να φλέγονται και στη συνέχεια να αναζητούν λίγη δροσιά στα νερά της.

Το ...αχτένιστο δέντρο

Άσε! Δοκίμασα permanent, δοκίμασα αφέλειες, Afro Hair, Emo... Τίποτε! 
Πρέπει να αλλάξω κομμωτή!

Τα νέφη της Πυθίας

     Πρωινό στους Δελφούς, με τον κάμπο της Άμφισσας να προβάλει στο βάθος.
     Ο ξεναγός μιλά για το περίφημο Μαντείο, όπου "η Πρωθιέρεια του θεού Απόλλωνα έπινε νερό από την Κασταλία πηγή και μασώντας φύλλα δάφνης ανέβαινε σ' έναν τρίποδα, από τη βάση του οποίου έβγαιναν αναθυμιάσεις από την καύση ψυχότροπων βοτάνων. Έτσι, σε κατάσταση έκστασης, μετέφερε την αινιγματική-διφορούμενη χρησμοδότηση του θεού προς τον ενδιαφερόμενο..."
     Ο καιρός σήμερα δε βοηθάει τη βόλτα μετά την ξενάγηση.  Βαριά σύννεφα έχουν καλύψει τον ουρανό κι εμποδίζουν τον ήλιο να τα διαπεράσει. Φαίνεται πως  ο Απόλλωνας αντιμετωπίζει πρόβλημα με κάποιον τροχό στο άρμα του ήλιου! Αλλά κι αυτή η Πυθία, το ... παράκανε με τις αναθυμιάσεις της!!!   

Προοπτική εξαγνισμού

    Santuario Madonna di San Luca, Bologna.
     Ο ναός είναι κτισμένος στην κορυφή του -ύψους 291 μ.- "Colle della Guardia".

     Η στεγασμένη ανηφορική κλιμακωτή διαδρομή από την Πύλη Saragozza μέχρι τον ναό, έχει συνολικά   666 καμάρες και είναι ένα  εξαιρετικό "μάθημα" σχεδιαστικής Προοπτικής.

     Κοπιαστική η ανάβαση τόσων σκαλιών ώς την κορυφή! Πρέπει να περάσεις από όλες αυτές τις καμάρες, ισάριθμες με το πλήθος γραμμάτων του ονόματος του "κακού".
    Για να καταφέρεις να νικήσεις τα εμπόδια, πρέπει να έχεις στόχο την ψυχική ανάταση. Μια δύσκολη  πορεία με "προοπτική" τον εξαγνισμό!..

Όταν η Τοπιογραφία ζηλεύει τη Φωτογραφία

    Οι δυο πιο όμορφες στιγμές μιας μέρας είναι όταν ανατέλει και όταν δύει ο ήλιος, με τη δεύτερη να υπερτερεί αριθμητικά στις προτιμήσεις, όχι επειδή είναι αναντίρρητα πιο εντυπωσιακή, αλλά επειδή τότε είναι ξυπνητοί οι περισσότεροι θιασώτες της (ενώ το ξημέρωμα το αντικρύζουν μόνο στρατιώτες, νυχτοφύλακες που πάνε για ύπνο, ερωτευμένοι, φουρνάρηδες και κυνηγοί...) Ανήκοντας σε μία απ΄αυτές τις περιπτώσεις (στη μη-επαγγελματική), βρέθηκα μπροστά σε ένα μεγαλείο χρωμάτων, που για την ευκαιρία θέασης και αποτύπωσής του θα μπορούσαν -ίσως- να με ζηλεύουν από κοινού οι σπουδαιότεροι τοπιογράφοι G.Canalettο, Th.Gainsborough, Ant.Watteau, J.Constable και J.Turner.

Η "Κραυγή" της Ροδιάς

      Ψάρεμα στη λιμνοθάλασσα Ροδιάς του Αμβρακικού. Ο καυτός καλοκαιρινός ήλιος που πάει να δύσει, δίνει μια ρευστή, εξωπραγματική διάσταση στην εικόνα, αποτίοντας φόρο τιμής στον γνωστό πίνακα "Η Κραυγή" του Νορβηγού  εξπρεσιονιστή ζωγράφου Edvard Munch.